ΕΚΦΡΑΣΗ ΕΚΘΕΣΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 2014 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΕΚΦΡΑΣΗ ΕΚΘΕΣΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 2014 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΕΚΦΡΑΣΗ ΕΚΘΕΣΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 2014 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Themata 2013 FILOLOGIKA A_LYKEIOY NEOEL_GLOSSA
ΕΚΘΕΣΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 2011 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (ΕΚΦΡΑΣΗ-ΕΚΘΕΣΗ) ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 2014
ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΑ ΜΑΙΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΚΕΙΜΕΝΟ : «Η αγάπη του πλούτου»

Α)1.Να αποδώσετε περιληπτικά το περιεχόμενο του κειμένου
(μον 25)

2. «Η αγάπη……….αναισχυντία» :να χωρίσετε την παράγραφο στα μέρη από τα
οποία αποτελείται και να δώσετε έναν πλαγιότιτλο
(μον 15)

3.α)Υπερβολικό , πολυτέλεια , πύλες , συγκατοικούνε , αυθάδεια : να δώσετε από
ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις.
(μον 5)

β)Μόνιμη , καταδουλώνουν , νόθα , αγάπη , καλύτερα : να δώσετε από ένα
αντώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις.
(μον 5)

Β)Για ποιους λόγους πιστεύετε ότι ο σημερινός άνθρωπος ενδιαφέρεται περισσότερο
για την απόκτηση υλικών αγαθών , ενώ αντίθετα παραμελεί την πνευματική και
ψυχική του καλλιέργεια;
Αναπτύξτε τις απόψεις σας σε ένα άρθρο 400-500 λέξεων που θα δημοσιευτεί στην
εφημερίδα του σχολείου σας.
(μον 50)

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Ε Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Σ

Α) Να γράψετε περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε, σε σαράντα ως εβδομήντα

λέξεις.

( 25 μον. )

Β) Ι. 1: Σημειώνοντας στην απάντησή σας το αντίστοιχο γράμμα (α,β,γ ή δ) να

επιλέξετε τη σωστή πρόταση, σύμφωνα με το περιεχόμενο του δοσμένου κειμένου:

α) Το κείμενο αυτό αναφέρεται στο πρόβλημα του καταναλωτισμού της νεοελληνικής

κοινωνίας.

β) Το κείμενο αυτό αναφέρεται στα εθνικά ζητήματα της Ελλάδας.

γ) Το κείμενο αυτό αναφέρεται στο ομαδικό παιχνίδι.

δ) Το κείμενο αυτό αναφέρεται στα φοιτητικά προβλήματα.

2: Για κάθε μια από τις παρακάτω προτάσεις να γράψετε το αντίστοιχο

γράμμα της πρότασης και δίπλα την ένδειξη Σωστό ή Λάθος, σύμφωνα με το

νόημα του κειμένου.

α) Ο ανώτατος σκοπός του παιχνιδιού είναι η νίκη.

β) Ο ανώτατος σκοπός του παιχνιδιού δεν είναι η νίκη.

γ) Η αντίθετη ομάδα δεν είναι αντίμαχη, γιατί χωρίς αυτή δεν θα υπήρχε παιχνίδι.

δ) Η αντίθετη ομάδα είναι αντίμαχη, γιατί χωρίς αυτή δεν θα υπήρχε παιχνίδι.

( 6.25 μον)

ΙΙ. Να δώσετε πλαγιότιτλο στην τελευταία από τις θεματικές ενότητες ( 6.25 μον.)

ΙΙΙ. Για κάθε μια υπογραμμισμένη λέξη του κειμένου να γράψετε μια αντώνυμη.

(6.25 μον. )

ΙV. Να εντοπίσεις στο δοσμένο κείμενο τρεις Υποτακτικές ρημάτων και να εξηγήσεις

την επίδρασή τους στο ύφος του κειμένου. (6.25 μον. )

Γ) Σε σχετική συζήτηση με τους συμμαθητές σας στην αυλή του σχολείου

περιγράφετε μια αξέχαστη προσωπική εμπειρία σας ομαδικού παιχνιδιού σε 120 ως

180 λέξεις. ( 50μον. )

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Α. Κείμενο

Πόσο η εξωτερική εμφάνιση (φόρεμα προπάντων αλλά και κόμμωση, στάση, περπάτημα)

είναι συνάρτηση της εσωτερικής μας δομής, φαίνεται από το γεγονός ότι και μόνο από τον

τρόπο που ντύνεται ένας άνθρωπος μπορεί να μαντέψει το επάγγελμα, την κοινωνική θέση,

την παιδεία του, αλλά και πολλές πτυχές του χαρακτήρα του: το βάθος της ψυχής του, τις

βλέψεις και τις επιδιώξεις του, τις διαστάσεις του αισθηματικού του κόσμου, το τι θέλει και

μπορεί να πάρει και να δώσει στη ζωή, το πόσο εμπιστεύεται τον εαυτό του και τους άλλους

ανθρώπους, αν λογαριάζει ή όχι τα μέτρα και τις συνήθειες του συλλογικού βίου. Άλλοτε

(π.χ. στους μεσαιωνικούς χρόνους της Ευρώπης) υπήρχε μεγάλη ελευθερία στο ντύσιμο, και

ο καθένας έδειχνε, μαζί με το γούστο, και τη φαντασία του στη μορφή και στα χρώματα των

φορεμάτων του. (Κάτι που τώρα θεωρείται μόνο προνόμιο των γυναικών). Αλλά και σήμερα

που το φόρεμα έχει σε μεγάλη κλίμακα διεθνοποιηθεί και τυποποιηθεί, υπάρχουν μεγάλα

περιθώρια για την πρωτοβουλία μας. Και ένα οξύ βλέμμα μπορεί από την αμφίεση και μόνο

να ξεχωρίσει τον φιλάρεσκο από τον αδιάφορο· τον ματαιόδοξο από τον ταπεινό· τον

επιτηδευμένο και περίπλοκο από τον αφελή και απλό- εκείνον που ζητεί να πάρει από τους

άλλους σημασία, απ’ αυτόν που γνωρίζει ότι την έχει· τον ασταθή και αβέβαιο από τον

ήσυχο και σίγουρο· τον άνθρωπο με θολό και βάναυσο από τον άνθρωπο με λεπτό και

καθαρό αισθηματικό κόσμο· τον επιτήδειο, αλλά και επικίνδυνο από τον αδέξιο και αγαθό·

τον ονειροπόλο από τον πρακτικό· τον άνθρωπο της άμεσης και γρήγορης εντύπωσης από

εκείνον που ξέρει και προτιμά να περιμένει· αυτόν που δεν εννοεί να παραιτηθεί και επιμένει

στις χαρές της ζωής, απ’ αυτόν που αποφάσισε ή προσποιείται ότι θέλει να συνθηκολογήσει

με τον κάματο, τις απογοητεύσεις ή την ευπρέπεια, και ούτω καθεξής.

Ε.Π. Παπανούτσου, Πρακτική φιλοσοφία

Β. Παρατηρήσεις

1. Να γράψετε μια περίληψη του κειμένου 80 περίπου λέξεων (25 μονάδες)

2. Να γράψετε ένα αντώνυμο των παρακάτω λέξεων του κειμένου: εσωτερικής, ταπεινό,

περίπλοκο, επικίνδυνο, άμεσης. (10 μονάδες)

3. Να αναπτύξετε την άποψη του συγγραφέα «και μόνο από τον τρόπο που ντύνεται ένας

άνθρωπος μπορεί να μαντέψει το επάγγελμα, την κοινωνική θέση την παιδεία του,» σε μια

παράγραφο 80 λέξεων. (15 μονάδες)

4. Να γράψετε ένα άρθρο 400 λέξεων όπου θα αναπτύσσετε το θέμα αν η ενδυμασία αποτελεί

χαρακτηριστικό της κοινωνικής συμπεριφοράς του ανθρώπου και πιο είναι το κριτήριο που

καθορίζει τις δικές σας επιλογές σε θέματα μόδας. (50 μονάδες)

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΚΕΙΜΕΝΟ : «Η αγάπη του πλούτου»

Α)1.Να αποδώσετε περιληπτικά το περιεχόμενο του κειμένου

(μον 25)

2. «Η αγάπη……….αναισχυντία» :να χωρίσετε την παράγραφο στα μέρη από τα

οποία αποτελείται και να δώσετε έναν πλαγιότιτλο

(μον 15)

3.α)Υπερβολικό , πολυτέλεια , πύλες , συγκατοικούνε , αυθάδεια : να δώσετε από

ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις.

(μον 5)

β)Μόνιμη , καταδουλώνουν , νόθα , αγάπη , καλύτερα : να δώσετε από ένα

αντώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις.

(μον 5)

Β)Για ποιους λόγους πιστεύετε ότι ο σημερινός άνθρωπος ενδιαφέρεται περισσότερο

για την απόκτηση υλικών αγαθών , ενώ αντίθετα παραμελεί την πνευματική και

ψυχική του καλλιέργεια;

Αναπτύξτε τις απόψεις σας σε ένα άρθρο 400-500 λέξεων που θα δημοσιευτεί στην

εφημερίδα του σχολείου σας.

(μον 50)

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (ΕΚΦΡΑΣΗ-ΕΚΘΕΣΗ)

Κείμενο:

Τι είναι η εφηβεία;

Η εφηβεία είναι η περίοδος της μετάβασης από την παιδική στην ώριμη ηλικία και

έχει για κέντρο της την ήβη. Για να πούμε την αλήθεια τα όριά της είναι ασαφή.

Η εφηβεία είναι σαν μια δεύτερη γέννηση που γίνεται προοδευτικά και πολλές

φορές προκαλεί και ψυχικό πόνο. Η εφηβεία είναι πάντα μια κίνηση γεμάτη δύναμη,

υποσχέσεις και ζωή που μοιάζει με το νερό που αναβλύζει Αυτή η ορμητικότητα

συχνά αποπροσανατολίζει τον έφηβο. Αν και γνωρίζουμε αυτό που πεθαίνει μέσα

μας, δεν ξεχωρίζουμε ακόμα προς τα που πηγαίνουμε ούτε ξέρουμε να εξηγήσουμε

τους λόγους για την αλλαγή της ζωής και της συμπεριφοράς μας. Αν και τίποτα δεν

είναι όπως πριν όλα είναι απροσδιόριστα.

Για παράδειγμα, η αλλαγή της φωνής είναι επώδυνη για τ’ αγόρια, γιατί είναι

πολύ σκληρό να πενθεί κανείς την φωνή με την οποία αναγνώριζε τον εαυτό του για

πολλά χρόνια. Υπάρχει έλλειψη αυτοπεποίθησης, μια διάχυτη ανασφάλεια, αλλά

παράλληλα και μια επιθυμία να την ξεπεράσουμε. Την ίδια στιγμή που χρειαζόμαστε

τον έλεγχο των μεγάλων, χρειαζόμαστε και την ελευθερία μας, και η ισορροπία

ανάμεσα σ’ αυτά τα δυο δεν είναι εύκολο να βρεθεί. Για τους γονείς αλλά και για τα

παιδιά η ιδανική λύση διαφέρει ανάλογα με τις ημέρες και τις περιστάσεις.

Νιώθουμε ότι το ν’ αποχωριστούμε μια μέρα τους γονείς μας είναι ζωτικής

σημασίας για μας. Αυτό σημαίνει ήδη ότι κάποια μορφή σχέσης μαζί τους πρέπει να

αλλάξει. Θέλουμε να φτιάξουμε μια διαφορετική ζωή. Ποια ζωή όμως; Δεν θέλουμε

πάντοτε να έχουμε την ίδια ζωή μαζί τους. Βλέποντάς τους να ζουν νομίζουμε καμιά

φορά ότι βλέπουμε το δικό μας μέλλον και κάτι τέτοιο μας τρομάζει.

Νιώθουμε ότι γλιστράμε σ’ έναν κατήφορο, χωρίς να μπορούμε να

σταματήσουμε. Χάνουμε τους τρόπους που έχουμε να αμυνόμαστε, τα συνηθισμένα

μέσα επικοινωνίας, χωρίς από την άλλη να έχουμε καταφέρει να εφεύρουμε άλλα.

Οι αστακοί, όταν αλλάζουν εξωτερικό περίβλημα, χάνουν κατ’ αρχήν το παλιό

και μένουν χωρίς καμία άμυνα όσο χρόνο χρειάζεται για να φτιάξουν ένα καινούριο.

Σε όλο αυτό το διάστημα κινδυνεύουν πολύ. Στους εφήβους συμβαίνει περίπου το

ίδιο. Και το να φτιάξουν ένα καινούριο περίβλημα στοιχίζει τόσα δάκρυα και τόσο

ιδρώτα που είναι σαν να το πληρώνουν με αίμα. Στα λημέρια του ανυπεράσπιστου

αστακού παραμονεύει πάντοτε ένα μουγγρί, που είναι έτοιμο να τον κατασπαράξει. Η

εφηβεία είναι «το δράμα του αστακού»! Το δικό μας «μουγγρί» είναι όλα τα

απειλητικά πράγματα που βρίσκονται μέσα μας αλλά και έξω από μας και που συχνά

δεν τα συλλογιζόμαστε.

Το «μουγγρί» ίσως είναι το μωρό που κάποτε υπήρξαμε, που δεν θέλει να

εξαφανιστεί και που φοβάται μήπως χάσει την προστασία των γονιών του. Μας

κρατά στην παιδική ηλικία και εμποδίζει να γεννηθεί ο μελλοντικός ενήλικος εαυτός

μας. Το «μουγγρί» είναι, ακόμα, το θυμωμένο παιδί που πιστεύει ότι

ενηλικιωνόμαστε, όταν «τρώμε» κάτι από τους ενηλίκους. Το «μουγγρί» είναι, ίσως,

ακόμα, αυτοί οι επικίνδυνοι και καμιά φορά ωφελιμιστές ενήλικοι που τριγυρνούν

γύρω από τους εφήβους επειδή τους βλέπουν τρωτούς. Οι γονείς ξέρουν ότι υπάρχουν

τέτοιου είδους άνθρωποι και ότι μας παραμονεύουν κίνδυνοι. Ακόμα κι αν μας

δυσαρεστεί να το παραδεχτούμε, έχουν συχνά δίκιο όταν μας προτρέπουν να είμαστε

συνετοί.

Δεν υπάρχει εφηβεία χωρίς προβλήματα, χωρίς πόνο. Είναι ίσως η πιο

επώδυνη περίοδος της ζωής. Η παγίδα στην οποία κινδυνεύουμε να πέσουμε

βρίσκεται στο ότι επιθυμούμε να αποφύγουμε οτιδήποτε είναι δύσκολο. Να ξεφύγουμε από τον εαυτό μας και να ριχτούμε σε αμφίβολες ή επικίνδυνες περιπέτειες, παρασυρμένοι από ανθρώπους που γνωρίζουν τα εύθραυστα σημεία των εφήβων, ή ακόμα να οχυρωθούμε πίσω από ένα ψεύτικο κέλυφος. Άρα, η εφηβεία είναι πάντα δύσκολη αλλά, εάν οι γονείς και τα παιδιά εμπιστεύονται τη ζωή, τότε όλα στο τέλος κανονίζονται. (Φ. Ντολτό – Κ. Ντολτό – Τόλιτς, Έφηβοι. Προβλήματα και ανησυχίες, Θεσσαλονίκη1999, σ. 15-18) Α. Να δοθεί η περίληψη του παραπάνω κειμένου σε 80 – 100 λέξεις. (Μόρια 25) Β. 1. Ποια είναι, σύμφωνα με τον συγγραφέα, η σχέση των εφήβων με τους γονείς τους; Να απαντήσετε σε μια παράγραφο. (Μόρια 5) 2.α) Με ποια μέθοδο έχει αναπτυχθεί η παράγραφος: «Οι αστακοί…..συλλογιζόμαστε»; Με τι παρομοιάζεται σ΄ αυτήν η εφηβεία; (Μόρια 2,5) β) Ποια παράγραφος αποτελεί τον επίλογο του κειμένου αυτού; Να την χωρίσετε στα δομικά της μέρη (ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ – ΑΝΑΠΤΥΞΗ / ΣΧΟΛΙΑ – ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΑ). (Μόρια 2,5) 3. α) Να δοθούν τα αντώνυμα των παρακάτω λέξεων: επικίνδυνες επώδυνη συνηθισμένα επιτρέπει εύθραυστα (Μόρια 2,5) β) Να υπογραμμίσετε την λέξη που δεν είναι συνώνυμη με τις υπόλοιπες: (i) περίβλημα απόφθεγμα κουκούλι κέλυφος (ii) λημέρι λιμάνι οχυρό καταφύγιο (iii) ψεύτικο κίβδηλο κάλπικο απροσδιόριστο (iv) προστασία επιφύλαξη προφύλαξη προάσπιση (Μόρια 2,5) γ) Να αντικαταστήσετε κάθε λέξη με μια συνώνυμη: οχυρωθούμε, κανονίζονται, τρωτούς, ασαφή, συλλογιζόμαστε (Μόρια 2,5) δ) λόγους: Από την λέξη αυτή να σχηματίσετε τρία σύνθετα που να την έχουν α’ συνθετικό (π.χ. λογοκόπος) και τρία σύνθετα που να την έχουν β’ συνθετικό (π.χ. γλωσσολόγος) (Μόρια 2,5) 4. Στις προτάσεις που ακολουθούν να διακρίνετε που χρησιμοποιείται η γλώσσα με την αναφορική και που με την ποιητική της λειτουργία: - Η εφηβεία είναι το δράμα του αστακού. - Η εφηβεία είναι πάντα δύσκολη. - Οι γονείς έχουν δίκιο όταν μας προτρέπουν να είμαστε συνετοί. - Η εφηβεία είναι μια κίνηση γεμάτη δύναμη, υποσχέσεις και ζωή που μοιάζει με το νερό που αναβλύζει. (Μόρια 5) Γ. Έκθεση: Να συντάξετε ένα κείμενο ομιλίας για σχολική εκδήλωση με θέμα: «Στις μέρες μας παρατηρείται έντονα το φαινόμενο πολλοί έφηβοι να παραμελούν τα μαθήματά τους και να απορρίπτουν κάποιους από τους κλάδους γνώσης που προσφέρει το σχολείο. Για ποιους λόγους πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό και τι οφείλει να κάνει η οικογένεια και το ίδιο το σχολείο, για να εξασφαλίσουν στους εφήβους ένα καλύτερο μέλλον, μακριά από κακές επιλογές;» Το κείμενό σας να έχει έκταση περίπου 300 λέξεις. (Μόρια 50)